Atrakcje Rynu i okolic

ATRAKCJE TURYSTYCZNE W RYNIE I OKOLICY

Ryn - malowniczo położony między jeziorami Ryńskim i Ołów (źródło: RCK Ryn)

ŚCIEŻKA SPACEROWA WOKÓŁ JEZIORA OŁÓW

Ścieżka została zbudowana w 2011 r. Jest doskonałym miejscem zarówno pieszych, jak i rowerowych wędrówek. Można nią obejść dookoła piękne i malownicze jezioro Ołów. Ścieżka jest z pewnością jedną z najważniejszych atrakcji Rynu i obowiązkowym punktem programu każdego turysty. Można tu poczuć prawdziwie mazurski klimat oraz rzeczywisty i bezpośredni kontakt z przyrodą. Trasa rozpoczyna swój bieg nieopodal zamku, tuż przy plaży. Następnie otacza jezioro Ołów niemal pięciokilometrowej długości pętlą. Wije się malowniczo w przeważającej części tuż nad samym brzegiem, niemal dotykając wody. Nawet, jeśli biegnie przez las, to i tak w bezpośrednim kontakcie z wodą. Jezioro Ołów ma 61 ha powierzchni, stanowi strefę ciszy i jest jednym z najczystszych w okolicy. To ulubione miejsce płetwonurków - nie tylko ze względu na znaczną głębokość (40m), ale też liczne podwodne atrakcje. Nad jeziorem znajdują się zagospodarowana przestrzeń rekreacyjna ze stylowymi wiatami, ławeczkami, boiskiem i miejscem na ognisko. Nieopodal usytuowana jest miejska plaża i strzeżone kąpielisko z pomostami. Znajdująca się tu wypożyczalnia sprzętu wodnego oferuje łodzie, kajaki i rowery wodne. Interesującym obiektem jest dawna winnica krzyżacka, górująca nad jeziorem. Niestety ostry klimat spowodował, że krzyżakom sztuka uprawy winorośli nie udała się, a po winnicy pozostało tylko wzgórze i wyraźne tarasy. Ścieżka, to nie tylko ważne miejsce dla turystów. Przede wszystkim pokochali ją mieszkańcy. Dziś jest ulubionym miejscem spotkań i rodzinnych spacerów.

Źródło własne.

NABRZEŻE JEZIORA RYŃSKIEGO W RYNIE

Nie wiadomo, który z widoków jest piękniejszy. Ten, ukazujący nabrzeże i panoramę miasta od strony jeziora Ryńskiego, czy ten z nabrzeża na jezioro i otaczające go pagórki. Jedno jest pewne, nabrzeże jeziora Ryńskiego, to z pewnością jedno z piękniejszych miejsc na Mazurach. Jego wyjątkowość polega również na tym, że można tu dopłynąć niemal z każdego zakątka Krainy Wielkich Jezior. Jezioro Tałty, wraz z Ryńskim stanowią największe i najdłuższe jezioro w okolicy (20km) i jednocześnie odnogę Szlaku Wielkich Jezior, którą wpływa się niemal do centrum miasta. Niezwykły urok jezior Tałty i Ryńskiego, ich urozmaicona linia brzegowa, liczne zatoki, półwyspy i wyspy i atrakcyjne miejsca do biwakowania zachęcają do zboczenia z głównego szlaku i dopłynięcie do Rynu. Z nabrzeża jest wszędzie blisko. Do sklepów w centrum miasta, Punktu Informacji Turystycznej, zamku, muzeum i galerii w Ryńskim Centrum Kultury, czy sklepu z pamiątkami.

W nowym porcie przy pomostach (do których doprowadzona jest woda i prąd) może cumować jednocześnie sześćdziesiąt jachtów. Warto zajrzeć do znajdującego się nieopodal odrestaurowanego młyna z XIX w. Można tu nie tylko dobrze zjeść, ale także zrobić zakupy w sklepie z wyrobami regionalnymi. Ryńskie nabrzeże jest ulubionym miejscem wypoczynku mieszkańców i turystów. Nowa promenada z ławeczkami, stylowymi latarniami, wiatami i bajecznym widokiem na jezioro zachęca do spacerów.

Źródło własne.

GRODZISKO W JEZIORKU

Grodziska to trwały element mazurskiego krajobrazu. W okolicy znajduje się ich co najmniej kilkanaście. Nie wszystkie są tak widoczne i imponujące, jak jedno z najpiękniejszych, a zarazem najbardziej charakterystycznych – grodzisko usytuowane w pobliżu wsi Jeziorko. Użytkowano je w epoce żelaza (ok. II poł. I tysiąclecia p.n.e.), oraz w czasach wczesnego średniowiecza. Grodzisko nie było stale zamieszkałe. Można zdecydowanie mówić o jego obronnym charakterze, ponieważ stanowiło miejsce schronienia dla mieszkańców pobliskiego osiedla w czasie zagrożenia. Monumentalne, imponujące wzgórze robi wrażenie, szczególnie z większej odległości. Widać wtedy jego wielkość i piękno. Ze względów strategicznych i praktycznych, Galindowie budując swoje osady, wykorzystywali ukształtowanie terenu, oraz obecność jezior i lasów. Podobnie grodzisko i dawna osada w Jeziorku wpasowały się w otoczenie, wykorzystując jego walory. Majdan w centrum grodziska, znacznie wybrzuszony, otoczony jest kamienno - ziemnym wałem. Dawniej wał był dodatkowo wzmocniony drewnianą palisadą. Od strony wschodniej, gdzie znajdowała się brama wjazdowa widoczne jest nieznaczne jego obniżenie. Podczas prac archeologicznych znaleziono tu wiele przedmiotów pochodzących z różnych epok (gliniane naczynia, kamienne narzędzia, wyroby z brązu). Grodzisko położone jest około 900 metrów na południowy wschód od wsi Jeziorko, kilkanaście kilometrów od Rynu. Z jego wierzchołka roztacza się piękny widok na okolicę. W pobliżu, na zachód od wsi znajduje się „Wieżowa Góra” - najwyższe wzniesienie w okolicy (188m.).

Źródło własne.

WIATRAK Z XIX w. W RYNIE

Stare wiatraki, to malowniczy element krajobrazu, choć niestety coraz rzadziej już spotykany. Wiatrak holenderski w Rynie (tzw. holender) jest jednym z nielicznych na Mazurach. Stoi dumnie na wzgórzu, przy wjeździe od strony Olsztyna i jest jednym z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych symboli miasta. Ten typ wiatraka powstał w północnej Holandii w XIV w., a w XVIII w. rozpowszechnił się w Polsce. Ryński wiatrak zbudowano w 1873 r. Postawiony jest na planie koła, w całości murowany, posiada okna i drewniane okiennice. Charakteryzuje się nieruchomym, zwężającym się ku górze korpusem, do którego umocowana jest czapa dachu z czterema śmigłami. Dzięki wykorzystaniu łożysk, na których osadzony jest dach możliwe jest dostosowanie obracających się śmigieł do kierunku wiejącego wiatru (dach porusza się na żeliwnych rolkach po żeliwnym pierścieniu). Ze wzgórza roztacza się rozległy widok na okolicę i leżące w dole Jezioro Ryńskie. Obecnie wiatrak stanowi prywatną własność i trwają w nim prace, które mają mu przywrócić dawną świetność. Nieopodal, na pagórku wśród drzew, znajduje się stary cmentarz . Warto go odwiedzić. Czas, jakby się tu zatrzymał. Choć do centrum miasta stąd zaledwie kilkaset metrów, to cicho tu i spokojnie. Na cmentarzu spotkać można zabytkowe, kute, żelazne krzyże, stare ogrodzenia. i oplecione bluszczem nagrobki. Nad cmentarzem góruje strzelista, imponująca bryła ponad stuletniej wieży ciśnień.

Źródło: zdj 1 www.polskaniezwykla.pl, zdj 2 www.ryn.pl

LETNIE IMPREZY W RYNIE

Ryn to nie tylko jeziora i piękne krajobrazy. Latem do odwiedzenia miasta zachęcają liczne imprezy i wydarzenia artystyczne, organizowane głównie przez Ryńskie Centrum Kultury i Hotel „Zamek Ryn”. „Biesiada Oldtimerów”, to zlot starych żaglowców, regaty, koncerty szantowe i zabawy „jeziorno-szuwarowo-bagienne”. Festiwal Kultury Średniowiecza „Masuria” nie tylko dostarcza mocnych wrażeń w postaci turniejów i walk rycerskich. Jest też bowiem znakomitą okazją do obejrzenia widowiska historycznego odbywającego się w dawnej krzyżackiej winnicy, wzięcia udziału w średniowiecznym jarmarku, czy wysłuchania koncertów muzyki dawnej. „Ryńskie Smalcowanie z ogórczeniem”, to z kolei festyn kulinarny, w trakcie którego odbywa się regionalny konkurs na najlepsze ogórki kiszone i smalec. Konkursowi towarzyszą pokazy kulinarne, występy artystyczne, konkursy związane ze smalcem i ogórkami, no i oczywiście degustacja. Imprezą towarzyszącą „smalcowaniu z ogórczeniem” są widowiskowe Mistrzostwa Polski w Rzucie Ogórkiem Parami. Tradycyjną i popularną od lat imprezą jest święto miasta - „Dni Rynu” - składające się z wielu odrębnych, różnorodnych wydarzeń. Ciekawe przedsięwzięcia o charakterze cyklicznym proponuje ryński zamek. Organizowane tu rycerskie biesiady, degustacje wina z sommelierem, spektakle teatralne, koncerty muzyki dawnej, recitale, to propozycje, które z pewnością uatrakcyjnią wakacyjny pobyt.

Źródło: zdj 1 www.plynacyoblok.pl, zdj 2 www.gazeta.mazury.pl, zdj 3 i 4 źródło własne.

KOPCE W ORLE, NOTYŚCIE I RYNIE

Spośród rożnego rodzaju umocnień obronnych występujących na Pojezierzu Mazurskim wyróżnić można niewielkie nasypy ziemne nazywane „kopcami strażniczymi”. Nie do końca znane jest ich pochodzenie. I choć niektórzy uważają, że są to obiekty zbudowane przez Krzyżaków, jednak bardziej prawdopodobnym wydaje się powiązanie ich z pruskim plemieniem Galindów. Jest bardzo możliwe, że stanowiły one rodzaj niedużych fortów. Nie można oczywiście wykluczyć wykorzystywania istniejących już obiektów w okresie późnego średniowiecza przez zakon krzyżacki. Kopce mogły służyć do stałej obserwacji okolicy. Są usytuowane w takiej odległości od siebie, że można przesyłać z nich sygnały świetlne, lub dymne. W okolicy Rynu znajdują się 2 kopce. Pierwszy nieopodal wsi Orło, nad jeziorem o tej samej nazwie (13 km od Rynu ). Choć sam w sobie nie jest być może zbyt imponujący, ma kształt ściętego stożka o obwodzie ok. dziewięćdziesięciu metrów, to jego usytuowanie powoduje, że jest wspaniałym punktem widokowym. Panorama z jego wierzchołka jest jedną z piękniejszych na Mazurach. Drugi kopiec usytuowany jest w okolicy wsi Notyst nieopodal jez. Ryńskiego. Jest jeszcze trzeci podobny obiekt. Znajduje się 1,5 km. od centrum Rynu, niedaleko drogi do wsi Knis. Co prawda nie wiąże się jego pochodzenia ani z Galindami, ani z Krzyżakami (najprawdopodobniej stanowił podstawę wieży trianigulacyjnej), to również warto go odwiedzić, bo jest fantastycznym punktem widokowym.

Źródło własne

XIX w. KANAŁY NA SZLAKU WIELKICH JEZIOR W POBLIŻU RYNU

Już w czasach średniowiecznych doceniano znaczenie komunikacji wodnej na mazurskich jeziorach. W 1379 roku Wielki Mistrz Krzyżacki Winrich von Kniprode odbył podróż drogą wodną z Rynu do Malborka.

Kanały mazurskie stworzyły unikalny system szlaków wodnych pomiędzy Węgorzewem a Piszem. Pierwsze projekty ich budowy opracowali bracia polscy Józef Naronowicz - Naroński, Samuel Suchodolec (Suchodolski) i Jan Władysław Suchodolec. W 1765 prowizoryczne kanały łączyły Jezioro Śniardwy z Jeziorem Mamry. Ich brzegi umocniono faszyną, a śluzy wykonano z drewna. Istniało sześć śluz i dziesięć mostów. Kanały stopniowo uległy zapiaszczeniu i zaprzestano ich eksploatacji w 1789r. Ostatecznie system połączeń wodnych został zniszczony w czasie wojen napoleońskich. Kanały mazurskie nabrały obecnego kształtu w czasie wielkich robót publicznych w latach 1854 – 1857. Spośród kilkunastu kanałów, aż cztery, to kanały w pobliżu Rynu: KanałSzymoński (pomiędzy jeziorem Szymoneckim i Szymon – o długości 2360m.). Kanał Mioduński (pomiędzy jeziorem Szymon i Kotek Wielki, o długości 1920m.). Kanał Grunwaldzki (pomiędzy jeziorem Kotek Wielki i Tałtowisko, o długości 470m.) i Kanał Tałcki (pomiędzy jeziorem Tałtowisko i Tałty, o długości 1062m.). Mazurskie kanały to nie tylko ciekawy element pejzażu i ulubione miejsce wędkarzy, to przede wszystkim obiekty zabytkowe (hydrotechniczne) i interesujący przykład rozwiązań w zakresie komunikacji wodnej.

Źródło własne.

MŁYN WODNY Z XIX w. W RYNIE

Już w czasach krzyżackich wykorzystano fakt wyższego położenia jeziora Ołów w stosunku do jeziora Ryńskiego. Różnica poziomów wynosi aż siedem metrów na odcinku 170m. Dzięki połączeniu obydwu jezior kanałem wykorzystano naturalny spadek terenu i zaprzęgnięto wodę do napędzania zamkowego młyna. Woda z kanału zasilała też zamkową studnię.

Kanał przetrwał wieki, istnieje do dziś i jest interesującym przykładem średniowiecznej sztuki inżynierskiej. W XIX wieku został obmurowany polnym kamieniem, biegnie pod ziemią i w najwyższych partiach mierzy 170 cm wysokości. U jego wylotu zbudowano w XIX w. młyn wodny.

Młyn przez długie lata pracował wydajnie i produkował mąkę, konkurując z wiatrakiem. Po ponad stuletniej pracy, przestał funkcjonować w latach 80-tych ubiegłego wieku. Przez następne lata niszczał i chylił się ku upadkowi, przechodząc w co raz to inne ręce prywatnych właścicieli. W końcu stał się szpetną ruiną, której groziła rozbiórka (fotografie młyna sprzed kilkudziesięciu lat i wnętrza kanału można obejrzeć w ryńskim muzeum, mieszczącym się nieopodal). W 2011 i 2012 roku młyn został na szczęście pięknie odrestaurowany i adaptowany na hotel i restaurację. Wpisał się już swoją interesującą bryłą w otaczający pejzaż. Co ciekawe woda w dalszym ciągu płynie ryńskim kanałem i tak, jak dawniej wypływa z szumem tuż obok młyna. Obraca się nawet młyńskie koło, choć stanowi to już tylko turystyczną atrakcję. Wewnątrz, oprócz hotelu i regionalnej restauracji należącej do Europejskiej Sieci Regiolanlego Dziedzictwa Kulinarnego "Warmia Mazury i Powiśle", znajduje się i zaprasza jeden z nielicznych w okolicy - regionalny sklep "Smaki Mazur". Można tu kupić wędliny z ryńskiego zamku, krowie i kozie sery, nalewki, miody, przetwory i wiele innych smakołyków. Więcej informacji o Gościńcu Ryński Młyn po kliknięciu linku.

Źródło własne.

ZBIORY MUZEALNE I GALERIA SZTUKI W RYŃSKIM CENTRUM KULTURY

Nieopodal nabrzeża, młyna i zamku, w Ryńskim Centrum Kultury, znajdują się dwie galerie. W pierwszej z nich „Galerii pod imbrykiem” wystawione są ryńskie zbiory muzealne. W ośmiu klimatycznych pomieszczeniach z „duszą” można zobaczyć między innymi interesujące eksponaty etnograficzne pochodzące z okolic Rynu, zbiór kafli piecowych z XVIII-XX w., wystawy: „Ryn w starej fotografii” i „Piękno Rynu i okolic”, kolekcję malarstwa hrabiego Odlanickiego Poczobutta „uroczy salonik” i „mazurską kuchnię” z przepiękną ręcznie malowaną mazurską ławą. Najcenniejszym eksponatem zbiorów jest jedyna w regionie łódź „dłubanka” wykonana z drewna topolowego. Łódź jest jednocześnie jedyną „dłubanką” w Polsce z zachowanym bocznym stabilizatorem. Łódź pochodzi z przełomu XIX i XX w. i wyłowiono ją z jeziora Ryńskiego. Uwagę zwraca również piękna replika wiejskiego pieca kaflowego z XVIII w., a także mający magiczną moc… „czarci zydel”, i... „magiczne lustro”, przed którym narzeczeńskie i małżeńskie pary mogą sprawdzić swoją wierność. Zainteresowanie pań budzi damska bielizna ze słynnymi „gaciami z klapką”. Odważni natomiast mogą zejść wąskimi i krętymi schodami do piwnicznej niszy, gdzie spoczywa ostatnia zamurowana niegdyś żywcem i przykuta do ścian... mazurska czarownica.

Ryńskie muzeum nosi imię jego założyciela: Albina Nowickiego.

Druga z galerii „Galeria z latarnią” systematycznie prezentuje wystawy obrazujące różne dziedziny artystycznych działań: malarstwo, rzeźbę, rysunek, grafikę, fotografię, a także rzemiosło artystyczne i twórczość ludową. Galeria umożliwia prezentację swoich prac nie tylko artystom z Warmii i Mazur. Więcej inforamcji o Galerii można uzyskać po kliknięciu linku.

Źródło: RCK Ryn

ZAMEK KRZYŻACKI W RYNIE

Zamek w Rynie jest drugim, co do wielkości zamkiem krzyżackim w Polsce. Położony na wzniesieniu pomiędzy jeziorami: Ryńskim i Ołów, góruje nad miastem. Zbudowali go Krzyżacy w XIV w. za czasów wielkiego mistrza Winricha von Kniprode. W 1393 roku utworzono tu komturię. Pierwszym ryńskim komturem był Fryderyk von Wallenrod. Po likwidacji zakonu w 1525 r. zamek stał się siedzibą starostwa.

W XVIII w. wystawiono go na licytację. Od tej pory aż do poł. XIX w. przechodził z rąk do rąk chyląc się ku upadkowi. W XIX w. utworzono tu więzienie. Po II wojnie światowej obiekt był siedzibą różnego rodzaju urzędów i zakładów pracy. Obecnie przepięknie odrestaurowany od 2006 r. mieści Mazurskie Centrum Kongresowo Wypoczynkowe „Zamek Ryn”, i luksusowy, czterogwiazdkowy hotel. Z pewnością ryński zamek jest jednym z najpiękniejszych i najciekawszych przykładów właściwego zagospodarowania zabytkowych obiektów historycznych na cele turystyczne. Dawny dziedziniec otaczają dziś cztery skrzydła: Komturskie, Rycerskie, Myśliwskie i Więzienne. Sam dziedziniec uległ wielkim przemianom – został przykryty przezroczystym dachem i zmienił się w ogromną salę, w której odbywają się klimatyczne imprezy mogące pomieścić nawet 1000 osób. Dawny refektarz, w którym niegdyś jadali posiłki bracia zakonni, został zamieniony w elegancką restaurację serwującą wykwintne dania. Do dyspozycji gości są 164 pokoje i apartamenty, sale konferencyjne, nocny klub, kręgielnia, sala fitness, basen, sauny, bicze wodne, hydromasaż. Ciekawą propozycję stanowią również liczne działania kulturalne, artystyczne i rozrywkowe: koncerty, biesiady i spektakle. W sezonie zamek można zwiedzić z przewodnikiem, szczegółowe informacje dostępne po kliknięciu liknu.